Tiền nhân có câu “ Người đẹp vì lụa...” quả đúng không sai – nhất là thời hiện đại, nhu cầu trang phục ngày càng đòi hỏi cao về mọi mặt, không những đáp ứng trong nước với dân số 90 triệu người, mà còn vươn ra thị trường thế giới, mỗi năm thu về cho đất nước nhiều tỷ đô la; tạo việc làm cho hàng triệu lao động.
Nghề may complet veston ở Vân Từ, Phú Xuyên giúp người dân có thu nhập cao. (Ảnh Nguyễn Cường)
Xã Vân Từ có những làng nghề may hàng complet veston truyền thống. Hầu như gia đình nào cũng có người làm thợ may, ít thì cũng có một người. Là xã xưa kia thuộc vùng chiêm trũng. Hôm nay về Vân Từ, đến “ cửa ngõ” của xã như là một thị tứ với nhà cửa khang trang từ 2-3 tầng. Đường làng rộng với hàng cây xanh tỏa bóng mát khi nắng hè...
Người đầu tiên đưa nghề may cao cấp về làng
Trong lễ hội vinh danh làng nghề huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội lần thứ I, có gian hàng trưng bày hàng may mặc cao cấp gồm complet, veston, măng tô nam nữ của Hợp tác xã (HTX) thời trang cao cấp Thuận Thành. Tôi ghé vào xem và gặp nữ chủ nhân của gian trưng bày.
Tôi xem những bộ complet treo một dãy trong gian trưng bày đủ các loại vải như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và của Việt Nam sản xuất. Sau đó tôi chọn một bộ màu sắc trang nhã hợp với tuổi mà vải từ sợi đến màu phải nói là đẹp. Tôi hỏi:
- Bộ này vải của nước nào cô?
- Đây là vải nội, ở Sài Gòn sản xuất đấy bác ạ!
- Vải nội mà đẹp vậy sao?
- Vâng, hơn hẳn vải Trung Quốc chứ bác.
Và cô giới thiệu tôi xem vài bộ với các loại vải khác nhau do Thuận Thành sản xuất, vừa xem tôi vừa hỏi chuyện.
- Cơ duyên nào đưa cô đến với nghề may?
- Dạ, em về làm dâu một gia đình có nghề may truyền thống, đến chồng em là đời thứ 5 có nghề may đấy bác ạ!
Ngày 15.9.2015 tôi đến HTX may Thuận Thành tại xã Vân Từ cách huyện lỵ Phú Xuyên khoảng 5km.
Chị Nguyễn Thị Hương là Chủ tịch hiệp hội may truyền thống xã Vân Từ, hội viên CLB nữ doanh nghiệp vừa và nhỏ Hà Nội và cùng chồng là anh Nguyễn Văn Chung, Chủ nhiệm HTX tiếp tôi tại phòng làm việc của HTX. Anh chị kể tôi nghe về nghề truyền thống của gia đình anh:
Trong những năm Hà Nội bị Pháp tạm chiếm. May Thuận Thành đã nổi tiếng ở Hà Nội. Đó là Thuận Thành Anh và Thuận Thành Em là ông nội và ông trẻ của anh Chung, 2 cụ có 2 cửa hàng chuyên may Complet – Veston nổi tiếng ở Hà Nội. Cha của Chung là ông Nguyễn Trung Lai nguyên là giảng viên đào tạo cán bộ công nhân cắt may của trường đào tạo cán bộ công nhân kỹ thuật Việt - Đức ở số 56 Khâm Thiên Hà Nội thuộc ngành giáo dục - đào tạo Hà Nội. Sau 26 năm giảng dạy tại trường, năm 1986 ông nghỉ hưu nhưng vẫn được mời giảng dạy tiếp và đến năm 1989 ông mới chính thức nghỉ. Về quê với vợ con ông nhận comple, veston ở Hà Nội về kèm cặp cho thợ ở làng làm. Sau đó ông mua vải ở chợ Đồng Xuân về may được 20 bộ và mang lên gửi ở cửa hàng Hồng Ngọc phố Nguyễn Thái Học bán hộ và bán rất chạy.
Với ý tưởng đưa nghề may về làng. Ông báo cáo với lãnh đạo UBND xã và được chính quyền địa phương ủng hộ. Ông cùng người em ruột là Nguyễn Văn Hòa quyết định mở lớp cắt may để truyền thụ cho lớp con cháu.
Ông Nguyễn Văn Hòa năm nay 75 tuổi, là Nghệ nhân làng nghề truyền thống, có bề dày tay thước tay kéo đáng nể. Năm 14 tuổi, thời Thủ đô bị Pháp tạm chiếm, cậu bé Hòa ra Hà Nội xin vào học tại cửa hàng may đo Toàn Thuận ở 73 phố Hàng Gai. Khi thành nghề, anh xin vào HTX cao cấp Dân Chủ cùng phố. Trải qua 27 năm làm nghề ở Thủ đô, năm 1988 ông về quê cùng người anh xây dựng nên làng nghề may Vân Từ. Trong 2 năm 1992 và 1993 hai ông đã đào tạo được 70 con em trong xã thành thợ cắt may complet veston.
Tiếng lành đồn xa, xã Minh Đức, huyện Ứng Hòa đã gửi 20 cháu là con các CCB sang học, đó là năm 1994 – không những tận tình truyền thụ cho các cháu, thầy Lai còn lo nơi ăn ở cho các cháu suốt quá trình học tập. Người trợ giảng đắc lực cho thầy Lai và thầy Hòa là anh con trai Nguyễn Văn Chung. Sau 3 khóa đào tạo sức khỏe thầy yếu, anh Chung đảm nhiệm vai trò vừa là chủ cơ sở may, vừa đào tạo để những người có trình độ tay nghề cao hơn nhằm đáp ứng đòi hỏi ngày một cao của khách hàng.
